EASY STARTERLA LPG REGÜLATÖRÜ ARTIK SUSUZ ÇALIŞACAK
Otogaz LPG sistemlerinin ülkemizde yaygınlaşmaya başladığı yıllardan beri LPG tankı üretimi, LPG dönüşümü, kit ithalatı ve imalatı ile tanıdığımız, Avrupa’da özellikle LPG sistemlerinin duayeni olarak bilinen, İtalya’ ya ürettiği LPG tanklarının satışını gerçekleştiren Tayfun Hadimli’ nin yeni bir teknolojiyle ürettiği Easy Starter’ı konuştuk. Hadimli, Easy Starter’ın LPG’ li araçların birçok sıkıntısına çözüm olacağına inandığını söylüyor.
Yeni geliştirdiğiniz ‘EASY STARTER’ tam olarak nedir?
Yaklaşık 16 senedir LPG işi ile iştigal etmekteyim. Bu süreçte otogaz sistemlerinde birçok değişiklik meydana geldi. Ancak değişmeyen bir şey var ki, kilit enjeksiyon sistemleri hariç LPG’nin belli bir sıcaklığa ulaşarak gaz fazına dönüşmesi. Evet bu çok önemli. Aracın ısınıncaya kadar ki dönemini kısaltmak ve bu sürede gaz kullanması halinde meydana gelen olumsuzlukları ortadan kaldırmak için rezistanslar ile birçok denemeler yaptım, ne var ki istediğim sonuçlara ulaşamadım ta ki ‘EASY STARTER’ daki teknolojiyi kullanıncaya kadar.
‘EASY STARTER’ rezistans özelliği gösteren ancak çok özel kimyasal karışımlar ile elde edilen bir boyanın‘EASY STARTER’ içerisindeki borunun üzerine yüksek sıcaklıkta fırınlanarak kaplanan, 1 volt ile 220 volt aralığında ve istediğimiz watt’larda ısı üretebildiğimiz bir ürün. Bu teknoloji sayesinde elde etmek istediğimiz ısıyı bularak LPG’nin ısınmasını sağlayan bir ürün imal ettik.
Peki, ne işe yarayacak bu ürün ?
Biliyorsunuz LPG ile çalışan araçlarda, LPG’ nin regülatör (vaporizer ) içerisinden geçen motor suyu ile ısıtılarak gaz haline dönüştürülerek kullanılması sağlanır. Gaz haline dönüşmesi için de belli bir süre aracın çalışması gerekir. ‘EASY STARTER’ bu süreyi kısaltarak daha erken aracın LPG ile çalışmasını sağlayacak.
Karbüratörlü araçlarda, özellikle kış aylarında aracın LPG ile çalışmasında sorunlar yaşanır ve ya benzin ile çalıştırılır ve araç ısındıktan sonra gaz konumunda çalıştırılır. Direkt LPG ile çalışsa da benzin değerinde fazladan LPG yakılamadan egzosdan dışarı atılır. Birçok araçta motor soğuk iken egzosdan LPG kokusunun gelmesi bu nedenledir. ‘EASY STARTER’ karbüratörlü sistemlerde, aracı çalıştırmadan önce 45 saniye kontağın açık tutulması ile LPG’nin ısınmasını sağlar. Aracın geç çalışmasını veya benzin ile çalıştırmak zorunluluğunu ortadan kaldırır.
Sıralı oto gaz sistemlerinde motorun her çalışması benzin ile gerçekleşir. Motor ve LPG’nin belirli bir ısıya ulaşmasına kadar LPG ile çalışmasına izin verilmez. Araç bu süreçte benzin ile çalışır. ‘EASY STARTER’ kullanılan araçlarda benzinden gaza geçme süresi ve ısı ayarı düşürülerek motor ısısının yükselmesini beklemeye gerek kalmaz. Yaklaşık bir dakika içerisinde motorun LPG ile çalışması için ayarlanabilir. Çünkü motorun ısınmasını beklemek aslında LPG’ nin ısınmasını beklemek demektir. ‘EASY STARTER’ LPG’yi bir dakika içerisinde istenilen ısı derecesine ulaştırdığı için motorun ısınmasının beklemeye gerek kalmaz.
Motor ısınıncaya kadar yaşanan olumsuzluklar derken ne demek istediniz?
Sıralı oto gaz sistemlerini ilk ithal ettiğimiz dönemlerde sistemin elektronik kontrol ünitesi LPG’ nin minimum 30 dereceye gelmesi halinde LPG’ye geçilmesine müsaade etmekteydi. Bu ısının aslında 40 dereceden daha az olmaması gerekir. En iyi yanma ısısı ise 67 derece ve üzeridir.
Daha sonra kullanıcıların aracım benzini de çok harcıyor, tasarruf oranım düşüyor, geç gaza geçiyor gibi şikâyetleri üzerine özellikle Türkiye’den üreticilere yapılan baskılar sonucu gaza geçilmesi gereken minimum 30 derece LPG ısısı çok daha aşağılara çekildi. Bu sayede araçların daha erken gaza geçmesi sağlansa da olması gerekenin dışına çıkılmış oldu.
Bu durum aslında benzin ile mukayese edildiğinde motordaki vuruntuları azaltan, partikül aşındırmalarının ortadan kalkması sebebi ile motorun ömrünü artıran ve birçok yararlı halini bildiğimiz LPG’nin soğuk halde motora girmesi ve yanma odasında genleşmesi, bir birim lpg nin birkaç misli hale dönüşmesi ile yanma odasında fazla ısınma ve buna bağlı da piston cidarlarında ve subaplarda yüksek ısıya dayalı yıpranmalar oluşturur. Yanmayan LPG katalizör de yanmaya çalışır, katalizörün ve lambda sensörünün ömrü kısalır. Motor ısınıncaya kadar daha sarsıntılı çalışır, stop etmeler yaşanır arıza lambasının yanma sebeplerinden birini oluştururur. Ve daha birçok şikayeti de beraberinde getirir.
LPG istenilen ısı derecesinde motora verilmesi halinde bunlar tamamen ortadan kalkar ve gerçekten motora faydalı bir yakıtı kullanmış oluruz. ‘EASY STARTER’ bu olumsuzlukların da ortadan kalkmasına yardımcı olur. Araçların yazın ayrı, kışın ayrı ısı değerleri ile ayar yapılmasını ortadan kaldırır.
O zaman motor ısısı yükselinceye kadar geçen sürede çevreci olarak bilinen LPG bu özelliğini de kaybediyor sanırım ne dersiniz?
Evet maalesef motor ısınıncaya kadar aslında benzin de LPG de doğaya daha fazla zararlı hale geliyor. Bu anlamda da ‘EASY STARTER’ katkıda bulunuyor ve egzos emisyon değerlerinin motor ısısının yükselmesi halindeki değerlerde veya çok yakın değerlerde çıkmasını sağlıyor.
Bu durumda tasarruf sağladığı da düşünülebilir mi?
Elbette, yukarıda bahsettiğimiz sebepler ortadan kalktığı takdirde birçok anlamda tasarruf edileceği söylenebilir. Her şeyden önce benzin kullanımı her çalışmada azalıyor, soğuk gaz ile yakılmadan egzosdan atılan LPG ortadan kalkıyor. Ve bunlar birleştiği zaman ciddi bir ek tasarruf anlamına geliyor. Her ne kadar üretim amacı tamamen tasarruf amaçlı olmasa da karşımıza çıkan sonuç, kullanıma bağlı olarak ürünün maliyetinin birkaç ayda amorti edildiğini göstermektedir. Arıza ve arıza oluşturacak etkenler ise ayrı bir çözüm. Hem kit imal ve ithalatçıları, hem montaj firmaları hem de asıl araç sahipleri açısından ek bir tasarruf daha sağladığı söylenebilir.
Aslında bunu sadece ilk çalışmada faydalı olarak değerlendirmek de yanlış. Çünkü LPG’li araçlarda rampa çıkarken veya gaz pedalına çok basıldığı durumlarda ısının istenilenin çok altına düştüğü gözlenmektedir. O zaman aracın çekiş gücü azalır, fazla yakıt sarf etmeye başlanır ve yine likitleşmeye başlayan LPG sendromları ortaya çıkar. Bu duruma da ‘EASY STARTER’ ciddi katkıda bulunur. Araç LPG kullanım miktarına bağlı olarak normalden 30-40 derece daha fazla ısıyla regülatöre LPG’nin girmesini sağlar.
‘EASY STARTER’ ın zararlı ya da dikkat edilmesi gereken bir tarafı yok mu?
‘EASY STARTER’ her ne kadar elektrik ile ısınsa da hiçbir şekilde elektrik ile teması yoktur. Çelik çekme 8mm çapında, 55 cm boyunda bir borunun dış cidarından ısıtılırken LPG içinden geçmektedir.İki kademeli izolasyon ile ısının içeride kalması için dizayn edilmiş ve her hangi bir yerden LPG kaçağı olsa da ‘EASY STARTER’ ın ısıtıcı bölgesine ulaşması imkânsız hale getirilmiştir. Bu nedenle ‘EASY STARTER’ dan kaynaklanabilecek herhangi bir yangın tehlikesi kesinlikle bulunmamaktadır. İçerisinde ısı algılayıcı bir sensör kontrol ünitesine ilettiği bilgi ile içerisinde LPG bulunmadığı zaman 150 dercede devreden çıkar. İçerisinden LPG geçtiği zamanlarda ise en fazla 90 derece civarında kalır. Aracın LPG kullanımı azalınca devreden çıkar ve kullanım miktarı artınca yeniden devreye girer. Herhangi bir neden ile kontrol devresinin arızalanması sonucu ısı algılamasının işe yaramadığı durumlar oluşursa ve ‘EASY STARTER’ çalışmasına devam ederse o zaman da içerisinde bulunan 240 derecelik termal sigorta atar ve ürünün çalışması durur. Hatta araçta başka bir neden ile yangın çıkması veya bir sebep ile ısının 240 derecenin ürerine çıkması halinde bile bu termal sigorta ürünü çalışmaz hale getirir. Yüksek akım kontrolü ve kısa devre koruması olarak akünün artı çıkışında da bir sigorta bulunmaktadır. Kısaca üründen kaynaklanacak hiçbir tehlike bulunmamaktadır. Tabi montajcılarımızın LPG sisteminin bütün bağlantı noktalarında olduğu gibi ‘EASY STARTER’ ın rekor bağlantılarında sızdırmazlığa dikkat etmelerinin haricinde hiçbir tehlike söz konusu olamaz.
Peki nasıl ve nereye monte edilecek bu cihaz, montajı zor mu?
Montajı çok kolay. Gaz valfi ile regülatörün arasına ve mümkün ise direkt regülatörün girişine bağlanmalıdır. Ve sadece giriş çıkış rekorları ve üç tane kablo bağlantısı ile montaj tamamlanır.
Her marka kit veya araç için kullanılabilir mi?
Evet daha önce de belirttiğim gibi likit enjeksiyon sistemi hariç her marka kit ve araçta kullanılabilir.
Anladığımız kadarı ile bu ürün adeta LPG’de ön ısıtma yapıyor, peki motor suyu tamamen devre dışı bırakılamaz mı?
Evet ‘EASY STARTER’ da kullandığımız teknoloji ile bu mümkün. Şu anda bunun AR-GE’sini tamamlamaya çalışıyoruz. Yaklaşık iki aydır yaptığımız bir prototip ürün ile testlerimiz ve ürün geliştirmemiz devam etmekte. Testlerimizin sonuçları oldukça olumlu. Bu süreçte beklediğimiz bir sorun ile karşılaşmadığımız taktirde artık araçlarda motor suyu almadan çalışacak yeni bir regülatör döneminin başlayacağını söyleyebiliriz.
Bu ürün ile montaj çok daha kolay, ısı stabil, basınç daha dengeli duruma gelecek bunlar da araçlarda yaşanan birçok sorunu ortadan kaldıracak.
/easst.jpg
LPG OTOGAZ DERGİSİ MART 2011
Otogaz LPG sistemlerinin ülkemizde yaygınlaşmaya başladığı yıllardan beri LPG tankı üretimi, LPG dönüşümü, kit ithalatı ve imalatı ile tanıdığımız, Avrupa’da özellikle LPG sistemlerinin duayeni olarak bilinen, İtalya’ ya ürettiği LPG tanklarının satışını gerçekleştiren Tayfun Hadimli’ nin yeni bir teknolojiyle ürettiği Easy Starter’ı konuştuk. Hadimli, Easy Starter’ın LPG’ li araçların birçok sıkıntısına çözüm olacağına inandığını söylüyor.
Yeni geliştirdiğiniz ‘EASY STARTER’ tam olarak nedir?
Yaklaşık 16 senedir LPG işi ile iştigal etmekteyim. Bu süreçte otogaz sistemlerinde birçok değişiklik meydana geldi. Ancak değişmeyen bir şey var ki, kilit enjeksiyon sistemleri hariç LPG’nin belli bir sıcaklığa ulaşarak gaz fazına dönüşmesi. Evet bu çok önemli. Aracın ısınıncaya kadar ki dönemini kısaltmak ve bu sürede gaz kullanması halinde meydana gelen olumsuzlukları ortadan kaldırmak için rezistanslar ile birçok denemeler yaptım, ne var ki istediğim sonuçlara ulaşamadım ta ki ‘EASY STARTER’ daki teknolojiyi kullanıncaya kadar.
‘EASY STARTER’ rezistans özelliği gösteren ancak çok özel kimyasal karışımlar ile elde edilen bir boyanın‘EASY STARTER’ içerisindeki borunun üzerine yüksek sıcaklıkta fırınlanarak kaplanan, 1 volt ile 220 volt aralığında ve istediğimiz watt’larda ısı üretebildiğimiz bir ürün. Bu teknoloji sayesinde elde etmek istediğimiz ısıyı bularak LPG’nin ısınmasını sağlayan bir ürün imal ettik.
Peki, ne işe yarayacak bu ürün ?
Biliyorsunuz LPG ile çalışan araçlarda, LPG’ nin regülatör (vaporizer ) içerisinden geçen motor suyu ile ısıtılarak gaz haline dönüştürülerek kullanılması sağlanır. Gaz haline dönüşmesi için de belli bir süre aracın çalışması gerekir. ‘EASY STARTER’ bu süreyi kısaltarak daha erken aracın LPG ile çalışmasını sağlayacak.
Karbüratörlü araçlarda, özellikle kış aylarında aracın LPG ile çalışmasında sorunlar yaşanır ve ya benzin ile çalıştırılır ve araç ısındıktan sonra gaz konumunda çalıştırılır. Direkt LPG ile çalışsa da benzin değerinde fazladan LPG yakılamadan egzosdan dışarı atılır. Birçok araçta motor soğuk iken egzosdan LPG kokusunun gelmesi bu nedenledir. ‘EASY STARTER’ karbüratörlü sistemlerde, aracı çalıştırmadan önce 45 saniye kontağın açık tutulması ile LPG’nin ısınmasını sağlar. Aracın geç çalışmasını veya benzin ile çalıştırmak zorunluluğunu ortadan kaldırır.
Sıralı oto gaz sistemlerinde motorun her çalışması benzin ile gerçekleşir. Motor ve LPG’nin belirli bir ısıya ulaşmasına kadar LPG ile çalışmasına izin verilmez. Araç bu süreçte benzin ile çalışır. ‘EASY STARTER’ kullanılan araçlarda benzinden gaza geçme süresi ve ısı ayarı düşürülerek motor ısısının yükselmesini beklemeye gerek kalmaz. Yaklaşık bir dakika içerisinde motorun LPG ile çalışması için ayarlanabilir. Çünkü motorun ısınmasını beklemek aslında LPG’ nin ısınmasını beklemek demektir. ‘EASY STARTER’ LPG’yi bir dakika içerisinde istenilen ısı derecesine ulaştırdığı için motorun ısınmasının beklemeye gerek kalmaz.
Motor ısınıncaya kadar yaşanan olumsuzluklar derken ne demek istediniz?
Sıralı oto gaz sistemlerini ilk ithal ettiğimiz dönemlerde sistemin elektronik kontrol ünitesi LPG’ nin minimum 30 dereceye gelmesi halinde LPG’ye geçilmesine müsaade etmekteydi. Bu ısının aslında 40 dereceden daha az olmaması gerekir. En iyi yanma ısısı ise 67 derece ve üzeridir.
Daha sonra kullanıcıların aracım benzini de çok harcıyor, tasarruf oranım düşüyor, geç gaza geçiyor gibi şikâyetleri üzerine özellikle Türkiye’den üreticilere yapılan baskılar sonucu gaza geçilmesi gereken minimum 30 derece LPG ısısı çok daha aşağılara çekildi. Bu sayede araçların daha erken gaza geçmesi sağlansa da olması gerekenin dışına çıkılmış oldu.
Bu durum aslında benzin ile mukayese edildiğinde motordaki vuruntuları azaltan, partikül aşındırmalarının ortadan kalkması sebebi ile motorun ömrünü artıran ve birçok yararlı halini bildiğimiz LPG’nin soğuk halde motora girmesi ve yanma odasında genleşmesi, bir birim lpg nin birkaç misli hale dönüşmesi ile yanma odasında fazla ısınma ve buna bağlı da piston cidarlarında ve subaplarda yüksek ısıya dayalı yıpranmalar oluşturur. Yanmayan LPG katalizör de yanmaya çalışır, katalizörün ve lambda sensörünün ömrü kısalır. Motor ısınıncaya kadar daha sarsıntılı çalışır, stop etmeler yaşanır arıza lambasının yanma sebeplerinden birini oluştururur. Ve daha birçok şikayeti de beraberinde getirir.
LPG istenilen ısı derecesinde motora verilmesi halinde bunlar tamamen ortadan kalkar ve gerçekten motora faydalı bir yakıtı kullanmış oluruz. ‘EASY STARTER’ bu olumsuzlukların da ortadan kalkmasına yardımcı olur. Araçların yazın ayrı, kışın ayrı ısı değerleri ile ayar yapılmasını ortadan kaldırır.
O zaman motor ısısı yükselinceye kadar geçen sürede çevreci olarak bilinen LPG bu özelliğini de kaybediyor sanırım ne dersiniz?
Evet maalesef motor ısınıncaya kadar aslında benzin de LPG de doğaya daha fazla zararlı hale geliyor. Bu anlamda da ‘EASY STARTER’ katkıda bulunuyor ve egzos emisyon değerlerinin motor ısısının yükselmesi halindeki değerlerde veya çok yakın değerlerde çıkmasını sağlıyor.
Bu durumda tasarruf sağladığı da düşünülebilir mi?
Elbette, yukarıda bahsettiğimiz sebepler ortadan kalktığı takdirde birçok anlamda tasarruf edileceği söylenebilir. Her şeyden önce benzin kullanımı her çalışmada azalıyor, soğuk gaz ile yakılmadan egzosdan atılan LPG ortadan kalkıyor. Ve bunlar birleştiği zaman ciddi bir ek tasarruf anlamına geliyor. Her ne kadar üretim amacı tamamen tasarruf amaçlı olmasa da karşımıza çıkan sonuç, kullanıma bağlı olarak ürünün maliyetinin birkaç ayda amorti edildiğini göstermektedir. Arıza ve arıza oluşturacak etkenler ise ayrı bir çözüm. Hem kit imal ve ithalatçıları, hem montaj firmaları hem de asıl araç sahipleri açısından ek bir tasarruf daha sağladığı söylenebilir.
Aslında bunu sadece ilk çalışmada faydalı olarak değerlendirmek de yanlış. Çünkü LPG’li araçlarda rampa çıkarken veya gaz pedalına çok basıldığı durumlarda ısının istenilenin çok altına düştüğü gözlenmektedir. O zaman aracın çekiş gücü azalır, fazla yakıt sarf etmeye başlanır ve yine likitleşmeye başlayan LPG sendromları ortaya çıkar. Bu duruma da ‘EASY STARTER’ ciddi katkıda bulunur. Araç LPG kullanım miktarına bağlı olarak normalden 30-40 derece daha fazla ısıyla regülatöre LPG’nin girmesini sağlar.
‘EASY STARTER’ ın zararlı ya da dikkat edilmesi gereken bir tarafı yok mu?
‘EASY STARTER’ her ne kadar elektrik ile ısınsa da hiçbir şekilde elektrik ile teması yoktur. Çelik çekme 8mm çapında, 55 cm boyunda bir borunun dış cidarından ısıtılırken LPG içinden geçmektedir.İki kademeli izolasyon ile ısının içeride kalması için dizayn edilmiş ve her hangi bir yerden LPG kaçağı olsa da ‘EASY STARTER’ ın ısıtıcı bölgesine ulaşması imkânsız hale getirilmiştir. Bu nedenle ‘EASY STARTER’ dan kaynaklanabilecek herhangi bir yangın tehlikesi kesinlikle bulunmamaktadır. İçerisinde ısı algılayıcı bir sensör kontrol ünitesine ilettiği bilgi ile içerisinde LPG bulunmadığı zaman 150 dercede devreden çıkar. İçerisinden LPG geçtiği zamanlarda ise en fazla 90 derece civarında kalır. Aracın LPG kullanımı azalınca devreden çıkar ve kullanım miktarı artınca yeniden devreye girer. Herhangi bir neden ile kontrol devresinin arızalanması sonucu ısı algılamasının işe yaramadığı durumlar oluşursa ve ‘EASY STARTER’ çalışmasına devam ederse o zaman da içerisinde bulunan 240 derecelik termal sigorta atar ve ürünün çalışması durur. Hatta araçta başka bir neden ile yangın çıkması veya bir sebep ile ısının 240 derecenin ürerine çıkması halinde bile bu termal sigorta ürünü çalışmaz hale getirir. Yüksek akım kontrolü ve kısa devre koruması olarak akünün artı çıkışında da bir sigorta bulunmaktadır. Kısaca üründen kaynaklanacak hiçbir tehlike bulunmamaktadır. Tabi montajcılarımızın LPG sisteminin bütün bağlantı noktalarında olduğu gibi ‘EASY STARTER’ ın rekor bağlantılarında sızdırmazlığa dikkat etmelerinin haricinde hiçbir tehlike söz konusu olamaz.
Peki nasıl ve nereye monte edilecek bu cihaz, montajı zor mu?
Montajı çok kolay. Gaz valfi ile regülatörün arasına ve mümkün ise direkt regülatörün girişine bağlanmalıdır. Ve sadece giriş çıkış rekorları ve üç tane kablo bağlantısı ile montaj tamamlanır.
Her marka kit veya araç için kullanılabilir mi?
Evet daha önce de belirttiğim gibi likit enjeksiyon sistemi hariç her marka kit ve araçta kullanılabilir.
Anladığımız kadarı ile bu ürün adeta LPG’de ön ısıtma yapıyor, peki motor suyu tamamen devre dışı bırakılamaz mı?
Evet ‘EASY STARTER’ da kullandığımız teknoloji ile bu mümkün. Şu anda bunun AR-GE’sini tamamlamaya çalışıyoruz. Yaklaşık iki aydır yaptığımız bir prototip ürün ile testlerimiz ve ürün geliştirmemiz devam etmekte. Testlerimizin sonuçları oldukça olumlu. Bu süreçte beklediğimiz bir sorun ile karşılaşmadığımız taktirde artık araçlarda motor suyu almadan çalışacak yeni bir regülatör döneminin başlayacağını söyleyebiliriz.
Bu ürün ile montaj çok daha kolay, ısı stabil, basınç daha dengeli duruma gelecek bunlar da araçlarda yaşanan birçok sorunu ortadan kaldıracak.
/easst.jpg
LPG OTOGAZ DERGİSİ MART 2011
TofaşK