Bujiler Hakkında-Buji Görüntüsünden Arıza Tespiti

Hasan Can-Renault 12 Tamir ve Bakım Kitabından alınmıştır. Yazarın tüm kitaplarında aynı fotoğraf kullanıldığı için bilgisayarımda renkli ve hazır olarak bulunan sayfaları aktardım.

BUJİLER

Buji nedir?

İki elektrodu ve porseleni bulunan parçaya buji adı verilir. Motor silindirlerinde bir kıvılcım atlama aralığı sağlayacak şekilde
yapılmıştır.

Bujinin motordaki fonksiyonu nedir?

Bujınin görevi ateşleme enerjisini yanma haznesine taşımak ve elektrotlarının arasında oluşan elektrik atlaması ıle sıkışmış hava yakıt karışımının yanmasını başlatmaktır. Ateşleme bobini aküden aldığı elektrik enerjisini ortalama 30 bin Volt değerine yükselterek bujiye aktarır ve uygun zamanda bu yüksek enerji bujinin tırnakları (elektrotları) arasında yanmayı başlatıcı kıvılcıma dönüşür. Yanmanın ideal gerçekleşebilmesi için bujinin yeri çok önemlidir. Buji, ateşleme haznesinde sıkışmış hava yakıt karışımını her şartta en iyi ateşleyebileceği ve diğer faktörlerden etkilenmeyeceği bir yere yerleştirir.


Bujiler ne sıklıkta değiştirilmelidir?

Kullanım şartlarına ve buji tipine bağlı olarak değişiklik göstermekle birlikte, standart bir bujinin 15 bin km sonunda değiştirilmesi gerektiği söylenebilir.

Buji ömrünü kısaltan faktörler nelerdir?

Buji ömrünü kısaltan başlıca etken kötü yakıttır. Bir diğer önemli etken motor sistemindeki ayarların bozukluğudur. Bu ayar bozukluğuna motorun sürekli olarak zengin karışım ile çalışması örnek gösterilebilir.
Bujinin kullanım süresini doldurduğu otomobil kullanırken anlaşılabilir mi?

Aracınız normalden fazla yakıt tüketmeye başlamışsa, tekleme yapıyorsa, deparlarda zorlanıyor ve ilk hareket esnasında yavaş kalkıyorsa, bu sorunlar bujiden kaynaklanıyor olabilir.

Aracımızın bujilerini kendimiz nasıl değiştirebiliriz?

Bujiyi sökerken önce birkaç tur gevşetilmeli ve basınçlı hava veya fırça kullanılarak bujinin çevresi temizlenmelidir. Böylece buji tam olarak söküldüğünde silindir içine istenmeyen parçaların düşmesi önlenmiş olur. Eğer buji çok sıkı ise onu biraz gevşettikten sonra dişli aralarına girecek şekilde yağ ve pas çözücü damlatılmalı, bir süre beklendikten sonra tamamı sökülmelidir. Aksi takdirde silindir kafasına hasar verebilir.

Takarken bujinin ve motorun birbirine temas edecek (öpecek) yüzeylerinin temiz olmasına dikkat edilmelidir. Buji sıkılırken mümkün ise tork anahtarı ile sıkılmalıdır. Tavsiye edilen sıkılma şekli ilk önce buji tam oturana kadar el ile sıkmak daha sonra aşağıda verilen listeye göre tork anahtarı ile sıkmaktır. Tork anahtarı yok ise;

Yeni bujilerde (düz yüzeyli ve pullu) tam oturuncaya kadar önce el daha sonra anahtar ile 90 derece sıkılmalıdır.

Kullanılmış bujilerde ise 30 derece sıkılmalıdır.

Konik yüzeyli bujilerde ise el ile tam oturttuktan sonra 15 derece anahtar ile sıkılmalıdır.

Yukarıdaki hususlara dikkat edilmediği takdirde buji hasar görebilir ve görevini tam olarak yerine getirmeyebilir.

Uzun paso ve kısa paso bujiler arasındaki farklar nelerdir?

Uzun paso ve kısa paso bujilerin görev ve performans olarak aralarında fark yoktur. Motor yapısına bağlı olarak uzun veya kısa paso buji kullanılması gerekir, fakat yanlış kullanıldığı zamanlarda çeşitli arızlar meydana gelebilir.

Kısa paso buji yerine uzun paso buji kullanılması durumunda buji yanma haznesine doğru çıkıntı yapar ve pistona hasar verebilir. Dişlerde oluşan kömürleşme yüzünden sökmek mümkün olmayabilir ayrıca buji aşırı ısınır.

Uzun paso yerine kısa paso huji takılır ise yanma haznesi içine gerekli uzantıyı yapamaz ve bunun sonucunda gerekli ateşlemeyi yapamaz.

Kendi tırnaklarını temizleyecek gerekli ısıya ulaşamaz ve üstü kurum bağlar.

Özel tip bujilerin motor peformansına ne tür katkıları vardır?

Özel tip bujıler yapıları gereği daha düşük ısılarda çalışabildıklerı ıçın aracın soğuk çalışmasında iyi performans gösterirler. Ayrıca kendilerini temizleme ısıları daha düşük olduğundan kirlenme oranları oldukça düşüktür. Yine yapıları gereği üstlerindeki kayıplar oldukça azdır. Özellikle tırnaklarının farklı metaryallerden yapılması kirlenmesini zorlaştırır.Yukarıda belirtilen bu temel farklılıklar buji ömrünü uzattığı gibi yeterli ve düzgün ateşleme ile yakıt tasarrufu, gerçek gücünde çalışma devamlılığı gibi avantajlar sağlar.

Bujiyle ilgili konuların dağılmaması amacıyla temel bilgileri ve arıza tespitlerini tek konu altında birleştirdim. Bilgilerinize sunarım.